ระบบต่างต่างในร่างกาย

ระบบต่าง เรื่อง ร่างกายของเรา  -----------------------------------------------------------------------------   1.คำแนะนำการเรียน  1.1 ศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้ 1.2 ศึกษาเนื้อหา 1.3 สรุปใจความสำคัญแล้วบันทึกลงสมุดของนักเรียน 1.4 ตอบคำถามกิจกรรมที่ 3 1.5 ตรวจคำตอบจากบัตรเฉลยกิจกรรมที่ 3   2.จุดประสงค์การเรียนรู้  1.บอกตำแหน่งที่ตั้งและหน้าที่สำคัญ ๆ ของอวัยวะต่อไปนี้ได้ คือ หัวใจ ปอด ตับ กระเพาะ อาหาร ลำไส้เล็ก ไต กระเพาะปัสสาวะ 2.บอกความสัมพันธ์ในการทำงานของอวัยวะในระบบต่าง ๆ ได้   3.เนื้อหา  ระบบต่าง ๆ ในร่างกาย   ๆ ในร่างกาย รูป 3 แสดงอวัยวะบางอย่างของร่างกาย กิจกรรมเสนอแนะ       ให้นักเรียนแต่ละกลุ่มนำหุ่นจำลองแสดงอวัยวะภายในของคนมาถอดดูอวัยวะภายในต่าง ๆ สังเกตดูว่าอวัยวะแต่ละชนิดตั้งอยู่บริเวณใดบ้าง เสร็จแล้วเก็บเข้าที่ให้เรียบ ร้อย ขณะถอดชิ้นส่วนอวัยวะขอให้ปฏิบัติอย่างระวัดระวังเพราะหุ่นจำลองมีราคาแพงอาจตกแตกเสียหายได้       ภายในร่างกายของคนเราประกอบไปด้วยอวัยวะหลายอย่างซึ่งช่วยกันปฎิบัติหน้าที่ ทำให้ร่างกายคนเราดำรงชีวิตอยู่ได้ ถ้ามีอวัยวะอย่างใดอย่างหนึ่งบกพร่องไปก็จะทำ ให้ร่างกายเราผิดปกติ อาจเจ็บไข้ได้ป่วยหรือตายได้ การที่อวัยวะต่าง ๆ มารวมกันปฏิบัติหน้าที่นั้นเราเรียกว่าระบบอวัยวะ ซึ่งนักเรียนจะได้ศึกษาจากตารางที่ 4      ตาราง 4 ระบบต่าง ๆ ในร่างกาย ระบบ อวัยวะที่เกี่ยวข้อง 1. ระบบหายใจ จมูก หลอดลม ปอด 2. ระบบไหลเวียนเลือดและน้ำเหลือง หัวใจ หลอดเลือด ท่อน้ำเหลือง ต่อมน้ำเหลือง ม้าม ไขกระดูก 3. ระบบย่อยอาหาร ปากและส่วนประกอบในปาก ต่อมน้ำลาย หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ลำไส้ใหญ่ ทวารหนัก ตับอ่อน ตับและถุงน้ำดี 4. ระบบต่อมไร้ท่อ ต่อมไร้ท่อทุกชนิด เช่น ต่อมหมวกไต ต่อมไทรอยด์ ต่อมใต้สมอง รังไข่ อัณฑะ ฯลฯ 5. ระบบขับถ่าย ไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ ผิวหนัง ลำไส้ใหญ่ 6. ระบบห่อหุ้มร่างกาย ผิวหนัง ขน เล็บ 7. ระบบโครงกระดูก กระดูก กระดูกอ่อน ข้อต่อ เฮ็นเชี่อมกระดูก 8. ระบบกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้อยึดกระดูก กล้ามเนื้อเรียบ กล้ามเนื้อหัวใจ 9. ระบบประสาท สมอง ไขสันหลัง เส้นประสาทและอวัยวะรับความรู้สึก 10. ระบบสืบพันธุ์ รังไข่ อัณฑะ อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการสืบพันธุ์ เช่น น้ำเมือก ต่อมลูกหมากและท่อต่าง ๆ จากตาราง 4 นักเรียนจะสรุปได้ว่า     1.ระบบอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายทุกระบบมีความสำคัญแตกต่างกัน แต่ละระบบต้องทำงานประสาน สอดคล้องกัน ร่างกายจึงจะแข็งแรงสมบูรณ์    2.ระบบประสาททำให้คนเราเด่นกว่าสิ่งมีชีวิตชนิดอื่น โดยมีสมองเป็นศูนย์กลางความรู้สึกนึกคิดสติปัญญา มีเหตุมีผล มีความสามารถในการคิดแก้ปัญหา    3.อวัยวะบางอย่างทำหน้าที่มากกว่า 1 ระบบ ได้แก่ ผิวหนัง ปอด ลำไส้ใหญ่ ตับอ่อน อัณฑะ รังไข่ เป็นต้น   ผิวหนัง ทำหน้าที่ทั้งในระบบห่อหุ้มร่างกาย ระบบประสาทและระบบขับถ่าย   ปอด ทำหน้าที่ทั้งระบบขับถ่ายและระบบหายใจ โดยมีการขับถ่ายก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ออกมาทางลมหายใจและนำก๊าซออกซิเจนเข้าไปในระบบหายใจ   ลำไส้ใหญ่ ทำหน้าที่ทั้งในระบบย่อยอาหารโดยการดูดน้ำจากกากอาหารเข้าสู่เส้นเลือดและลำไส้ใหญ่ ยังทำหน้าที่ในระบบขับถ่ายโดยการขับถ่ายกากอาหาร   ตับอ่อน ทำหน้าที่ทั้งในระบบย่อยอาหารและระบบต่อมไร้ท่อ โดยในระบบย่อยอาหารตับอ่อนจะช่วยผลิตน้ำย่อยให้ลำไส้เล็ก ส่วนในระบบต่อมไร้ท่อตับอ่อน จะสร้างฮอร์โมนอินซูลินควบคุมปริมาณการใช้น้ำตาลในเลือด    ระบบต่าง ๆ ของร่างกายทำหน้าที่แตกต่างกันไปดังนี้  1.ระบบหายใจ(Respiratory System)    มีหน้าที่นำออกซิเจนจากปอดไปสู่เซลล์เพื่อเผาผลาญอาหารทำให้เกิดพลังงาน คาร์บอนไดออกไซด์ และน้ำ คาร์บอนไดออกไซด์จะถูกนำออกนอกร่างกายโดยจะถูกลำเลียง มายังปอดและส่งออกทางลมหายใจออก รูป 4 แสดงระบบหายใจ อวัยวะที่ใช้ในระบบหายใจ คือ จมูก หลอดลม ปอด   2.ระบบหมุนเวียนโลหิตและน้ำเหลือง(Circulatory System)    มีหน้าที่นำสารต่าง ๆ ไปส่งทั่วร่างกาย เช่น สารอาหาร ก๊าซต่าง ๆ เกลือแร่ ฮอร์โมน และรับของเสียส่งออกนอกร่างกายโดยลำเลียงไปตามเส้นเลือด ภายในเลือดประกอบ ไปด้วยส่วนที่เป็น ของเหลวเรียกว่าพลาสมา ทำหน้าที่ลำเลียงเกลือแร่ ฮอร์โมน แอนติบอดี สารอาหารต่าง ๆ ไปยัง เซลล์ต่าง ๆ และรับของเสียงจากเซลล์ไหลกลับไป ตามท่อน้ำเหลืองเรียกว่าน้ำเหลือง ส่วนเลือดที่เป็น ของแข็งเรียกว่าเกล็ดเลือด ทำหน้าที่ช่วยให้เลือดแข็งตัวเมื่อเกิดบาดแผล  รูป 5 แสดงระบบไหลเวียนเลือด อวัยวะที่ใช้ในระบบหมุนเวียนโลหิตและน้ำเหลือง คือ หัวใจ เส้นเลือด ท่อน้าเหลือง ม้าม ตับ ไขกระดูก ต่อมน้ำเหลือง   3.ระบบย่อยอาหาร(Digestive System)     มีหน้าที่ย่อยโมเลกุลของอาหารที่ใหญ่ ๆ ให้เป็นโมเลกุลขนาดเล็กจนสามารถดูดซึมได้ เพื่อให้ร่างกายสามารถนำอาหารที่มีโมเลกุลขนาดเล็กนี้ไปใช้ประโยชน์ได้ การย่อยอาหารเริ่มตั้งแต่ฟันมีหน้าที่บดอาหารมีลิ้นช่วยเกลี่ยอาหารและรับรสอาหาร ต่อมผลิตน้ำลายจะสร้างน้ำลายมาช่วยย่อยแป้งให้เป็น น้ำตาลมอลโทส อาหารจะถูกส่ง ต่อลงไปตามหลอดอาหารเข้าสู่กระเพาะอาหาร กระเพาะอาหารจะย่อย ต่อโดยการบีบตัวปล่อยน้ำย่อยและกรดออกมาทำลายเชื้อโรค อาหารจะถูกส่งต่อไป ยังลำไส้เล็ก ซึ่งลำไส้เล็ก จะย่อยให้อาหารมีโมเลกุลเล็กที่สุดเพื่อให้สามารถถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย โดยน้ำตาลทุกชนิดจะถูกย่อยเป็น กลูโคส ไขมันจะถูกย่อยเป็นกรดไขมันและกลีเซอรอล ส่วนโปรตีนจะถูกย่อยเป็นกรดอะมิโน รูป 6 แสดงระบบย่อยอาหาร อวัยวะที่ใช้ในระบบย่อยอาหารมีหลายชนิด คือ ปาก กระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก ตับอ่อน ตับ ถุงน้ำดี ลำไส้ใหญ่ ทวารหนัก   4. ระบบต่อมไร้ท่อ(Endocrine System)     มีหน้าที่สร้างฮอร์โมนควบคุมการทำงานต่างๆของร่างกาย ประกอบด้วยต่อมไร้ท่อทุกชนิดที่อยู่ใน ร่างกาย เช่น ต่อมไทรอยด์ ต่อมพาราไทรอยด์ ต่อมใต้สมอง ต่อมหมวกไต รังไข่ อัณฑะ   5. ระบบขับถ่าย(Excretory System)     มีหน้าที่ขจัดและกรองของเสียออกจากร่างกายโดยไตทำหน้าที่ขจัดน้ำ เกลือแร่ ยูเรียและสารพิษ ต่าง ๆ ในรูปของปัสสาวะ ผิวหนังทำหน้าที่ขจัดน้ำและเกลือแร่ ออกมาในรูปของเหงื่อ ลำไส้ใหญ่ขจัด กากอาหารออกทางทวารหนักในรูปของอุจจาระ    อวัยวะที่ใช้ในระบบขับถ่าย คือ ไต กระเพาะปัสสาวะ ผิวหนัง ลำไส้ใหญ่   6. ระบบห่อหุ้มร่างกาย(Integumentary system)    มีหน้าที่ปกคลุมห่อหุ้มร่างกายไม่ให้เกิดอันตราย ป้องกันเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย และมีหน้าที่อื่น ๆ อีกหลายประการ รายละเอียดกล่าวไว้ในหน่วยที่ 2   7. ระบบโครงกระดูก(Skeletal system)    มีหน้าที่ช่วยพยุงร่างกายให้เป็นรูปร่างทรวดทรงอยู่ได้ และช่วยป้องกันอันตรายอวัยวะภายในต่าง ๆ มีอวัยวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ กระดูก กระดูกอ่อน ข้อต่อและเอ็น    รายละเอียดกล่าวไว้ในหน่วยที่ 3   8. ระบบกล้ามเนื้อ(Muscular system)    มีหน้าที่ทำให้ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายเคลื่อนไหวได้ อวัยวะที่เกี่ยวข้องได้แก่ กล้ามเนื้อทุกประเภทในร่างกาย    รายละเอียดกล่าวไว้ในหน่วยที่ 4   9. ระบบประสาท(Nervous system)    มีหน้าที่ควบคุมระบบต่าง ๆ และควบคุมพฤติกรรมของคน ทำให้คนมีความฉลาดกว่าสัตว์อื่น ๆ มีอวัยวะต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สมอง ไขสันหลัง เส้นประสาท    รายละเอียดกล่าวไว้ในหน่วยที่ 5   10. ระบบสืบพันธุ์(Reproductive System)     มีหน้าที่ช่วยดำรงเผ่าพันธุ์ไว้ไม่ให้สูญพันธุ์ โดยมีอวัยวะต่าง ๆ เกี่ยวข้องดังนี้ คือ รังไข่ มดลูก อัณฑะและต่อมต่าง ๆ